Jak zrobić zakwas na chleb domowy?

Nie ma chyba osoby, która mogłaby nie zachwycić się zapachem i smakiem świeżo pieczonego chleba. Tym bardziej, jeśli jest on przyrządzany na bazie domowego zakwasu, dzięki czemu nie tylko jest wyjątkowo zdrowy, ale i na długo zatrzymuje swoją świeżość oraz cieszy podniebienie.

Najważniejszą zaletą robienia domowego zakwasu do chleba jest jednak to, że nie używamy do niego żadnych sztucznych składników i substancji konserwantów, których pełno jest w pieczywie kupowanym w  sklepie.

Czym jest zakwas do chleba?

Zakwas to tradycyjny składnik własnoręcznie wypiekanego chleba, który jest w  100 procentach naturalny. Powstaje poprzez połączenie w odpowiednich ilościach określonego rodzaju mąki oraz wody. W odpowiedniej temperaturze dochodzi do jego fermentacji, czyli rozkładu węglowodanów przez żyjące w mące drożdże i bakterie. Stąd też bierze się kwaśny zapach zakwasu – w  wyniku fermentacji powstaje kwas octowy i mlekowy. Z badań wynika, że w zakwasie do chleba żyje 20 gatunków naturalnych drożdży i aż 50 gatunków bakterii mlekowych, które mają zbawienny wpływ dla naszego organizmu.

Co jest potrzebne do przygotowania własnego zakwasu do chleba?

Zrobienie domowego zakwasu do chleba nie jest trudnym zadaniem. Warto jednak zadbać o odpowiednie narzędzia kuchenne i warunki, w którym może  on powstać.

Składniki na zakwas chlebowy:

• 240 g mąki żytniej – typ 2000
• 240 ml wody przegotowanej i przestudzonej wody

Narzędzia kuchenne:

• czysty, wyparzony i osuszony słoik
• waga kuchenna
• ściereczka lub gaza
• łyżka najlepiej drewniana  lub plastikowa -łyżka metalowa może wchodzić w  reakcje z zakwasem.

Jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać zakwas do chleba?

• Zakwas do chleba przede wszystkim zależy od rodzaju mąki, który wykorzystamy do jego przygotowania. Najłatwiej otrzymać go z  mąki żytniej z dużą ilością nieprzetworzonych, naturalnych składników. Im wyższy typ mąki, tym ciemniejsza jest jej barwa i lepsza mąka. Można jednak próbować użyć innych rodzajów mąki w tym mąki bezglutenowej.
• Podczas produkcji zakwasu do chleba musimy zapewnić mu optymalną temperaturę wynosząca około 25 – 30 stopni Celcjusza. Dlatego też zimą zakwas warto przechowywać w pobliżu grzejnika, pieca lub kuchenki. Latem wystarczy schować go do dowolnej szafki.
• Zawsze musimy też dodawać składniki zakwasu według równych proporcji – tyle g mąki, ile ml wody i odwrotnie.
• Jeśli na zakwasie pojawi się pleśń musimy go bezzwłocznie wyrzucić  a słowik dokładnie wyparzyć! Rozwarstwienia zakwasu nie oznacza,  że jest on  zepsuty. Wystarczy jedynie go dokładnie zamieszać przed dokarmianiem.

Przepis na zakwas do chleba krok po kroku

Aby wyhodować zdrowy zakwas do chleba musimy codziennie dostarczać mu porcję nowej pożywki w postaci mąki i chleba. Warto też wykonywać określone czynności mniej więcej o tej samej porze dnia.

1 dzień  – nastawianie zakwasu – wieczór

• wsypać do wyparzonego i suchego słoika 60 g mąki i 60 ml wody
• dokładnie wymieszać łyżką oba składniki do uzyskania w miarę jednolitej konsystencji
• zakryć słoik ściereczką lub gazą tak, by do jego wnętrza docierało powietrze
• ustawić słoik w odpowiednio ciepłym miejscu

2, 3 i 4 dzień – dokarmianie zakwasu – wieczór

• wymieszać zakwas
• dodać do zakwasu 60 g mąki i 60 ml wody
• dokładnie wymieszać łyżką
• zakryć słoik ściereczką lub gazą tak, by do jego wnętrza docierało powietrze
• ustawić słoik w odpowiednio ciepłym miejscu

UWAGA! 3 i 4 dnia rano należy zajrzeć do słoika – jeśli zakwas zbliża się do brzegów trzeba go przemieszać.

5 dzień – gotowy zakwas – popołudniu

• zakwas do chleba jest gotowy
• zakwas można dalej dokarmiać, aby był silniejszy – w tym celu należy przełożyć  3 łyżki stołowe zakwasu do innego słoika, a ten ponownie dokarmiać według ustalonego schematu z poprzednich dni.

Jak wygląda gotowy zakwas i jak go przechowywać?

Młody zakwas nie jest tak silny, jak drożdże spożywcze – im starszy tym ma więcej dobroczynnych właściwości. Dobrze zrobiony zakwas do chleba ma gęstą konsystencję o kwaśnym zapachu i kolorze od jasnobrązowego do ciemnobrązowego. O jego aktywności świadczą drobne pęcherzyki widoczne na jego powierzchni.

Gotowy zakwas powinniśmy  przechowywać  w lodówce pod przykryciem, które zapewni mu jednak dostęp do powietrza. Nie może on jednak stać dłużej niż 2 tygodnie bez kolejnego dokarmiania – dokarmiajmy go minimum raz na 2 tygodnie.

Własnoręcznie przygotowanie zakwasu do chleba to zadanie dziecinnie proste, a sam zakwas  posiada wiele właściwości pro zdrowotnych. Nie tylko zwiększa przyswajanie cennych składników odżywczych, takich jak żelazo, wapń, cynk, fosfor i magnez oraz  zwiększa wartość odżywcza mąki, ale i dba o prawidłowy pozom cukru we krwi. Zakwas do chleba jest zatem nieodzownym elementem zdrowej, a e efekcie bardzo smacznej diety.